GEVAARLIJKE DIEREN

Dag allemaal,

Zoals beloofd een artikel uit het e-magazine EGELSKOP.

Onlangs stond er een foto in de krant van een nijlpaard dat door een overstroming ontsnapt was uit een dierentuin in Tbilisi. Er stond bij dat dit dier zeer gevaarlijk is, maar dat ze nu gedwee meeliep omdat ze een verdoving had gehad. Ook waren er tijgers en leeuwen ontsnapt, maar die waren door lokale jagers geschoten. Eigenlijk is het nijlpaard veel gevaarlijker, dan de leeuwen en de tijgers, want het nijlpaard heeft van alle dieren de meeste menselijke slachtoffers op zijn geweten. In sommige delen van Afrika kan je 's avonds niet veilig rondlopen, omdat je het risico loopt onder de voet gelopen te worden door een nijlpaard. In Nederland hebben we dit soort dieren, gelukkig, niet. Ook geen krokodillen, olifanten, leeuwen en tijgers. Betekent dit dat de mensen in Nederland geen angst voor dieren hebben? Iedereen kent wel de verhalen over de vervelende wespen.

Met name in augustus heb je daar veel last van. Dan komen ze af op zoetigheid. Nadat de jonge koninginnen uitgekomen zijn neemt het broednest af en hoeven de werksters niet meer voor de larven te zorgen. Ze kunnen dan op eigen gewin uitgaan. Nu is dat nog niet zo ver. De werksters zijn nu nog druk doende om insecten te vangen voor hun larven. Ze hebben nu nog geen oog voor bier, limonade of gebak. We hoeven nu nog niet bang voor hun te zijn. Wel zie je nu veel insecten vliegen die veel op bijen of wespen lijken. Dit zijn zweefvliegen. Hier heb je in principe niks van te vrezen, maar dat weet niet iedereen. Ik hoor mensen regelmatig roepen "pas op een wesp", terwijl het een zweefvlieg is.

Een zweefvlieg behoort tot de orde van de tweevleugeligen, en daarmee kan je hem goed onderscheiden van de wesp, die vier vleugels heeft.

Het is niet voor niks dat de zweefvlieg zoveel op een wesp lijkt. Hierdoor lopen ze ook minder gevaar om door vogels aangevallen te worden. De kleuren van een wesp geven aan dat ze gevaarlijk is en beter niet aangevallen kan worden. De zweefvlieg heeft dit geïmiteerd. Door dezelfde vorm en kleuren aan te nemen zend ze ook dit signaal af terwijl ze in werkelijkheid niet gevaarlijk is. Een vogel die eerder een vervelende ervaring met een wesp heeft gehad, bedenk zich wel twee keer voordat ze een zweefvlieg aanvalt. Hebben we

dan echt geen gevaarlijke dieren in Nederland. Ja wel, hoor ik veel mensen roepen, we hebben veel muggen in Nederland. Muggen zijn lastig, echt gevaarlijk kan ik ze niet noemen. In Nederland hoeven we niet bang te zijn voor bijvoorbeeld Malaria. Of voor knokkelkoorts. Dit zijn ziekten die door muggen veroorzaakt worden, maar niet door de muggensoorten die in Nederland voorkomen. Hebben we dan echt geen gevaarlijke dieren? Misschien toch wel. Vorige week zag ik op tv een stukje over teken op de televisie. Door het koude voorjaar hebben we er nu nog niet zoveel last van, maar als het warmer wordt de komende tijd, dan zullen ze wel actiever worden. Teken behoren tot de klasse van de spinachtigen, en vormen een onderklasse met de mijten. Teken hebben ook 8 poten en geen zes, zoals insecten. Teken zijn parasieten en leven van bloed wat ze opzuigen uit zoogdieren, vogels of reptielen.

Ze zijn te onderscheiden van spinnen doordat ze geen duidelijke scheiding hebben tussen het kopborststuk en het achterlijf. In normale toestand is een teek zeer klein, slechts enkele millimeters. Teken hebben zowel een larve- als een nimfstadium voor ze volwassen worden. In het larve stadium hebben ze nog 6 poten, vanaf het nimfstadium hebben ze 8 poten. Ook de larven bijten zich al vast aan een gastheer om bloed te kunnen zuigen. Nadat de larve zich verveld heeft tot nimf zal ze opnieuw een gastheer zoeken. Als dit lukt dan zuigt ze zich vol, laat zich vallen en vervelt tot volwassen exemplaar. Na de vervelling herhaalt dit zich voor de derde keer. Opnieuw probeert de teek een gastheer te vinden om bloed op te zuigen. Ook zal de teek nu op zoek gaan naar een partner om te paren. De bevruchte vrouwtjes leggen zeer veel eieren, want de kans dat de larven of nimfen een gastheer vinden is maar klein. Als het niet lukt dan verhongeren ze. Dit klinkt allemaal nog onschuldig, maar waarom zijn ze nu zo gevaarlijk. Na steekmuggen zijn teken de belangrijkste verspreiders van schadelijke bacteriën. In Nederland brengen ze onder andere de Borrelia bacterie over. Deze bacterie veroorzaakt de ziekte van Lyme. Deze ziekte kan in een gevorderd stadium zeer ernstige gezondheidsklachten tot gevolg hebben. Actief zijn in de natuur, vooral naast de gebaande paden, lijkt ineens niet meer zo onschuldig. Niet dat je gelijk met een geweer op pad moet, maar je moet wel alert zijn. Mijn advies, geniet met volle teugen van de natuur, maar wapen je zelf met lange broek, sokken erover en lange mouwen. Dan maken de teken weinig kans.

Het artikel is van Michael de Bruijn, ook de foto van de zweefvlieg.

De andere twee foto’s zijn overgenomen uit Wikipedia.

Wat het volgende keer gaat worden, weet ik nog niet.

Voor nu de groeten en liefs van Henk.